پرش به مطلب اصلی

Ansible

مقدمه​

فرض کنید به عنوان مسئول دوآپس یک تیم نرم‌افزاری مشغول به کار شده‌اید. به عنوان اولین وظیفه از شما خواسته شده تا سرورهای مختلف شرکت را بررسی کنید و در صورت نیاز نرم‌افزارهای نصب شده روی آن‌ها را بروزرسانی کنید. با بررسی شرایط و وضعیت سرورها می‌فهمید که تعداد آن‌ها کم نیست و مدت‌هاست که کسی آن‌ها را بروزرسانی نکرده است. در این شرایط ممکن است وظیفه محول شده را بسیار سخت و زمان‌بر ببینید اما این در شرایطی است که با ابزاری به نام Ansible آشنا نباشید.
Ansible ابزاری متن‌باز است که با عنوان Automation and Orchestration tool شناخته می‌شود. این ابزار محبوب برای اتوماتیک کردن فرایند‌هایی مانند پیکربندی سیستم‌ها، فرآیندهایی مانند بروزرسانی، نظارت و پشتیبان‌گیری، مدیریت زیرساخت‌ها، استقرار، هماهنگ سازی (Orchestration) و بحث‌های مربوط به امنیت مانند اعمال پالیسی‌های مختلف و اطمینان از انطباق با استاندارد‌های امنیتی و یا بررسی و اصلاح آسیب‌پذیری‌ها و اجرای اسکریپت‌های امنیتی کاربرد دارد. از مهم‌ترین دلایل محبوبیت زیاد این ابزار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • نصب و استفاده راحت
  • رایگان و متن‌باز بودن
  • نرم‌افزاری سبک و قابل اتکا
  • بسیار امن از جهت استفاده از قابلیت‌های امنیتی OpenSSH

Ansible یک ابزار Agent-less است. به این معنا که شما برای استفاده از آن نیازی ندارید که آن را روی تک تک Node هایی که دارید نصب کنید. Ansible این ویژگی را مدیون استفاده از SSH است. این ابزار برای انجام فرایندهای مشخص شده از SSH برای متصل شدن به Node های خواسته شده استفاده می‌کند و پس از متصل شدن وظایف مشخص شده خود را که در قالب Task هایی در Playbook مشخص شده‌اند را انجام می‌دهد.
برای استفاده از Ansible به دانش برنامه‌نویسی خاصی نیاز ندارید و Playbook های این ابزار تقریبا مانند زبان انگلیسی اما در قالب فرمتی خاص نوشته می‌شوند که در ادامه با آن آشنا می‌شوید. خود ابزار نیز با استفاده از زبان Python توسعه داده شده که بسیار قابل فهم است و این موضوع قابلیت مشارکت در توسعه آن و حتی شخصی سازی را نیز برای شما فراهم می‌کند.

معماری Ansible​

Ansible Architecture

ساختار Ansible از بخش‌های متفاوتی تشکیل شده‌است که شامل موارد زیر می‌شوند:

  • Control Node: دستورات و Playbook ها با استفاده از فراخوانی فایل اجرایی Ansible در Control Node ها اجرا می‌شوند. شما عملا می‌توانید از هر کامپیوتری که روی آن Python نصب شده است به عنوان یک Control Node استفاده کنید اما به این نکته توجه داشته باشید که استفاده از کامپیوترهایی با سیستم‌عامل Windows به عنوان Control Node به صورت Native توسط Ansible پشتیبانی نمی‌شود و این ابزار با سیستم‌عامل‌های مبتنی بر Unix سازگاری بهتری دارد.
  • Managed Nodes: دستگاه‌ها و سرورهایی هستند که شما با استفاده از Ansible آن‌ها را مدیریت می‌کنید. این Node ها با عنوان Host هم شناخته می‌شوند.
  • Inventory: گاهی با عنوان Hostfile هم شناخته می‌شوند؛ لیست‌هایی هستند از Managed Node ها که از این لیست‌ها برای مدیریت و دسته‌بندی بهتر Node ها استفاده می‌شود.
  • Module: ماژول‌ها در Ansible برنامه‌هایی هستند که وظایف مشخصی را انجام می‌دهند و برای مدیریت و پیکربندی سیستم‌ها استفاده می‌شوند. هر ماژول وظیفه خاص خود را انجام می‌دهد این وظایف می‌توانند کارهایی از قبیل نصب پکیج‌ها، مدیریت سرویس‌ها، کپی فایل‌ها، اجرای دستورات و ... را شامل شوند. ماژول‌ها به زبان‌های مختلفی از جمله Python ، Powershell و Bash نوشته می‌شوند به صورت مستقل از هم عمل می‌کنند. Ansible امکان نوشتن ماژول‌های دلخواه و سفارشی‌سازی شده را هم در اختیار کاربر می‌گذارد.
  • Task: کوچکترین واحدهای کاری هستند که در یک Playbook تعریف می‌شوند، هر Task شامل یک دستورالعمل خاص است که توسط یک ماژول اجرا می‌شود و هدف آن انجام یک عمل خاص بر روی یک یا چند Node خواهد بود. یک Task از از بخش‌های زیر تشکیل شده است:
  • name(اختیاری): توضیح کوتاهی است درباره وظیفه‌ای که در حال اجراست. این توضیحات در هنگام اجرای Playbook به صورت خروجی نمایش داده می‌شود و به درک بهتر مراحل اجرای آن کمک می‌کند.
  • madule(اجباری): ماژولی که آن وظیفه را اجرا می‌کند را مشخص می‌کند.
  • madule parameters(بسته به نوع ماژول ممکن است اجباری باشد): بعضی از ماژول‌ها برای انجام وظایف خود به پارامترهایی نیاز دارند که در این بخش می‌توان آن‌ها را وارد کرد.

Ansible Command line tools​

برای استفاده از Ansible می‌توانید از ابزارهای کامندلاینی آن استفاده کنید. لیستی از دستورات مهم و پرکاربرد Ansible به همراه توضیحات کامل برای هرکدام از آن‌ها در از طریق این لینک قابل دسترسی است.

Ansible Tower​

Ansible Tower ابزاری است که برای راحت تر شدن کار با Ansible مخصوصا در محیط‌های بزرگ و پیچیده یک رابط کاربری گرافیکی برای آن فراهم می‌کند که از طریق آن می‌توان کارهای مختلفی را به راحتی انجام داد. از مهم‌ترین این کارها می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد:

  • تعریف نقش‌ها و دسترسی‌ها برای کاربران مختلف جهت کنترل دسترسی آن‌ها به Playbook ها و منابع مختلف
  • انجام فعالیت‌های مربوط به زمان‌بندی (Scheduling) که امکان اجرای تسک‌های مختلف به صورت خودکار و در زمان‌های دلخواه و یا وظایف دوره‌ای را فراهم می‌کند.
  • مدیریت و دسته‌بندی Inventory ها و حتی فراهم کردن امکان استفاده از اسکریپت‌ها برای تولید Inventory های داینامیک
  • Logging & Auditing
  • فراهم کردن امکان دسترسی از طریق API
  • پشتیبانی از Workflow با تعریف و مدیریت جریان‌های کاری پیچیده و تعریف وابستگی‌ها و ترتیب اجزای Playbook